14 października 2021

Jak dbać o struny głosowe?

Doktor nauk o zdrowiu
Struny głosowe odgrywają kluczową rolę w procesie mówienia i wydawania dźwięków. Mięśnie krtani przyciągają struny głosowe, po czym wydychane z płuc powietrze przechodzi przez struny głosowe, wprowadzając je w drgania. W zależności od siły, z jaką wydychamy powietrze z płuc dźwięk może być głośny lub cichy. Z kolei długość strun głosowych wpływa na to, że wydobywane dźwięki są wysokie lub niskie.
nauczycielka z dziećmi

Spis treści:

Choroba zawodowa nauczycieli
Zapalenie strun głosowych
Guzki na strunach głosowych
Niedomykalność strun głosowych
Jak zadbać o struny głosowe

Choroba zawodowa nauczycieli

Schorzenia narządu głosu należą do najczęściej występujących chorób zawodowych i dotyczą głównie grupy zawodowej nauczycieli. Ma to związek z codziennym wysiłkiem głosowym, złą akustyką w salach lekcyjnych, zbyt suchym powietrzem i hałasem. Przyczynia się do tego również brak przygotowania z zakresu prawidłowej emisji głosu. 

W obrębie strun głosowych może rozwinąć się stan zapalny, struny głosowe mogą się także nie domykać lub pokryć guzkami. Pierwszym objawem problemów ze strunami głosowymi jest chrypka i trudności z wydawaniem dźwięków. Początkowo występuje sporadycznie, później przyjmuje charakter przewlekły. Głos staje się chropowaty i załamuje się. Zmianie barwy głosu często towarzyszy także uczucie suchości i ból w okolicach gardła oraz krtani. Skala głosu zawęża się, a chora osoba ma problem z wydobywaniem dźwięków wysokich i niskich.

Zapalenie strun głosowych

Zazwyczaj ściśle związane z zapaleniem krtani. Może mieć podłoże bakteryjne lub wirusowe. Może też wynikać z przeciążenia głosu. W obrębie fałd głosowych powstaje stan zapalny, co skutkuje obrzękiem i utratą elastyczności. Struny głosowe nie mogą swobodnie drgać, a co za tym idzie wydawanie dźwięków jest zaburzone. Pojawia się chrypka oraz problemy z przełykaniem. Chorobę diagnozuje się przy pomocy laryngoskopii. Leczenie, w zależności od charakteru zapalenia, leczy się poprzez antybiotykoterapię, leki przeciwzapalne, czy środki nawilżające drogi oddechowe.

Guzki na strunach głosowych

Guzki na strunach głosowych tworzą się w wyniku ich przerostu. Główną przyczyną tych zmian jest przeciążenie głosu i towarzyszący mu stan zapalny w obrębie strun głosowych. Ich powstawaniu sprzyjają używki: palenie tytoniu, spożywanie alkoholu, ale również refluks żołądkowo-przełykowy, zapalenie zatok obocznych nosa, niedoczynność tarczycy czy choroby alergiczne. Guzki dzieli się na miękkie oraz bardziej zaawansowane guzki twarde. Zmiany zazwyczaj są niewielkie, mają kształt stożka i bladoróżowe zabarwienie. Diagnostyką guzków zajmują się laryngolodzy. Badanie odbywa się za pomocą laryngoskopu. W przypadku wykrycia guzków należy oszczędzać głos, unikać czynników sprzyjających ich powstawaniu. Wsparciem mogą być ćwiczenia z logopedą lub foniatrą. Jeśli to nie przynosi rezultatu, zmiany na strunach głosowych usuwa się chirurgicznie, metodą tradycyjną lub laserowo.

Niedomykalność strun głosowych

Z niedomykalnością fałdów głosowych, zwaną także niewydolnością głośni, mamy do czynienia wtedy, gdy podczas próby wydobycia dźwięku fałdy nie stykają się ze sobą na całej długości. W wyniku tego przechodzące przez nie powietrze nie przekształca się w falę akustyczną. W zaawansowanym stadium choroby dochodzi do afonii, czyli całkowitej utraty głosu. Niedomykalność strun głosowych może mieć charakter przemijający lub przewlekły, związany ze zwyrodnieniem mięśni krtani. Jest to choroba typowo zawodowa, która rozwija się na skutek przeciążenia narządu głosu. Świadczy o jego zmęczeniu. Może być także następstwem urazu mechanicznego krtani, operacji w obrębie szyi czy przedłużającej się intubacji. Leczenie polega na rehabilitacji głosowej oraz oszczędzaniu głosu. Pomocne mogą być także niektóre zabiegi z zakresu medycyny fizykalnej.

Jak zadbać o struny głosowe

  • Nawilżaj struny głosowe (pij duże ilość wody, herbat ziołowych).
  • Ogranicz ilości kawy, czarnej herbaty oraz alkoholu, które wysuszają fałdy głosowe.
  • Zapobiegaj infekcjom górnych dróg oddechowych.
  • Dbaj o prawidłową wilgotność w pomieszczeniu: wietrzenie pomieszczeń oraz używanie nawilżaczy powietrza. Aparat głosowy najlepiej funkcjonuje w temperaturze około 21℃. Z kolei wilgotność powietrza powinna oscylować w granicach 60%.
  • Wykonuj ćwiczenia oddechowe. Oddech pełny, głęboki, czyli przeponowo - żebrowy, podczas którego nasze żebra rozsuwają się na zewnątrz, a klatka piersiowa delikatnie na boki, jest najzdrowszy.
  • Oddychaj przez nos. Wdychane powietrze, zostaje w naturalny sposób nawilżone i oczyszczone w nosie. W trakcie mówienia bardzo szybko pobieramy powietrze ustami, przez co pomijamy drogę naturalnej ochrony, wysuszając śluzówkę. Konsekwencją jest większa podatność na różnego rodzaju infekcje górnych dróg oddechowych.
  • W przebiegu silnych infekcji dróg oddechowych (zwłaszcza przy zapaleniu krtani) oprócz farmakoterapii, nie nadwyrężaj głosu (nie mówić zbyt wiele, unikać mówienia w hałasie, dbać o odpoczynek i nawilżenie).