Kalendarz zdrowia, czyli badania profilaktyczne w każdym wieku
Każdy z nas chciałby jak najdłużej cieszyć się dobrym zdrowiem. Podstawą jest prowadzenie zdrowego trybu życia. Ważne są również regularne wizyty kontrolne u lekarza rodzinnego, które mogą pomóc we wczesnym wykryciu wielu chorób. Pamiętaj, że konsultacje z powodu jakichkolwiek dolegliwości nie służą celom profilaktycznym.
Spis treści:
Przebieg wizyty profilaktycznej
Pierwszym elementem każdej wizyty kontrolnej jest rozmowa, podczas której lekarz przeprowadza wywiad na temat ogólnego stanu zdrowia pacjenta. Po jej zakończeniu warto poprosić o badanie przedmiotowe, na które składają się między innymi takie elementy jak: ogólne badanie układu ruchu, osłuchanie klatki piersiowej i serca czy badanie brzucha. Zapytaj także o kontrolę znamion, zważenie oraz pomiar tętna i ciśnienia tętniczego krwi. Pomiary dwóch ostatnich parametrów pozwalają na wstępną ocenę układu krążenia, którego choroby pozostają wiodącą przyczyną zgonów w Polsce. Po przeprowadzeniu badania i zebraniu wywiadu, lekarz zdecyduje o konieczności zlecenia badań dodatkowych.
Zapytaj o dodatkowe badania
Podstawowymi badaniami dodatkowymi, które może zlecić lekarz, są morfologia oraz badanie ogólne moczu. Są to proste badania, które szybko dają wyniki i mówią wiele na temat stanu zdrowia. Mając na uwadze zdrowie swojego serca możesz zapytać o lipidogram, czyli pomiar stężenia całkowitego poziomu cholesterolu we krwi, stężenia jego frakcji HDL (tzw. „dobrego” cholesterolu) i LDL (tzw. „złego” cholesterolu) oraz trójglicerydów. Ważne jest również badanie poziomu glukozy, które rozpoznaje cukrzycę we wczesnym stadium oraz w stanach przedcukrzycowych. W większości przypadków choroba początkowo nie daje żadnych objawów, więc jedynym sposobem na jej wykrycie są badania przesiewowe, które należy wykonywać regularnie po ukończeniu 45 roku życia. Zapytaj także o badania poziomu TSH, czyli hormonu regulującego pracę tarczycy. Choroby tego gruczołu są częstsze u kobiet.
Badania specjalistyczne
Jeśli w ostatnim czasie widzisz gorzej lub nigdy nie byłeś u okulisty, porozmawiaj ze swoim lekarzem na temat kontroli okulistycznej – być może będzie ona wskazana. Osoby ze zdiagnozowaną wadą wzroku powinny być objęte stałą opieką okulistyczną.
Jeśli masz na ciele wiele znamion lub ktoś w Twojej rodzinie chorował na raka skóry, lekarz może skierować Cię do dermatologa, aby ocenił Twoją skórę. W niektórych przypadkach zalecana jest regularna kontrola znamion na całym ciele.
Pamiętaj także o regularnych przeglądach dentystycznych i higienizacji jamy ustnej raz na pół roku.
Badania zależnie od płci
Kobiety nie powinny zapominać o samobadaniu piersi raz w miesiącu, regularnych wizytach u ginekologa i cytologii nie rzadziej niż raz na 3 lata. Po 50 roku życia pamiętaj też o mammografii raz na 2 lata.
Mężczyźni powinni regularnie raz w miesiącu przeprowadzać samobadanie jąder. Po 40 roku życia porozmawiaj ze swoim lekarzem na temat profilaktyki raka prostaty. W tym wieku warto rozpocząć regularne kontrolowanie gruczołu krokowego za pomocą badania per rectum.
Szczepienia
Co roku każdy powinien zaszczepić się przeciwko grypie. Sezon na szczepienia w Polsce rozpoczyna się wczesną jesienią. Optymalne jest jak najwcześniejsze przyjęcie szczepionki, ale można to zrobić przez cały sezon grypowy.
Warto też zabezpieczyć siebie oraz w szczególności swoje dzieci przed zachorowaniem na kleszczowe zapalenie mózgu (KZM). Dostępna jest szczepionka podawana w 3 dawkach. Aby uzyskać ochronę na okres największej aktywności kleszczy (od kwietnia do października), cykl szczepień najlepiej rozpocząć zimą lub wczesną wiosną. Aby szczepienie pozostawało skuteczne, należy przyjmować dawki przypominające co 3-5 lat.
Niewiele osób wie, że odporność przeciw tężcowi zmniejsza się z upływem czasu. W związku z tym osoby dorosłe powinny przyjmować dawki przypominające szczepionki co 10 lat. Warto połączyć ją ze szczepieniem przeciwko krztuścowi i błonicy w jednej szczepionce, aby być chronionym również przeciwko tym chorobom.
Pamiętaj!
Stan zdrowia każdego z nas jest inny. Zestaw i częstotliwość badań dobierana jest zawsze przez lekarza na podstawie Twojego stanu zdrowia.
Katarzyna Łyś, Biuro Medyczne PZU Zdrowie