Czym jest nadwzroczność?

Spis treści:

Co to jest nadwzroczność?
Jak może objawiać się nadwzroczność?
Jakie są możliwości korekcji?
Powikłania nadwzroczności
Profilaktyka nadwzroczności

Co to jest nadwzroczność?

W zdrowym oku, promienie świetlne wpadające do wnętrza gałki ocznej, są skupiane w jednym punkcie na siatkówce. Zaburzenie tego procesu polegające na tym, że promienie skupiają się za siatkówką, nazywamy nadwzrocznością. Nadwzroczność, inaczej hiperopia, zwana jest także nie do końca prawidłowo dalekowzrocznością. Większość osób nadwzrocznych stosunkowo dobrze widzi przedmioty położone daleko, gorzej zaś te bliskie. Im większa wada, tym dalej musi znajdować się przedmiot, aby był wyraźnie widoczny. W związku z tym wraz z postępem nadwzroczności niewyraźne mogą stawać się również przedmioty odległe i zaburzeniu ulega widzenie z każdej odległości.

Wada ta może być do pewnego stopnia korygowana przez układ optyczny oka przez stałe napięcie akomodacji. Oznacza to, że mięśnie odpowiedzialne za kształt soczewki są stale napięte, aby umożliwić skupianie promieni świetlnych na siatkówce. Wielkość wady określa się za pomocą dioptrii (D) i na tej podstawie wyróżnia się nadwzroczność:

• niską, czyli do +2,5D,
• średnią, w zakresie od +2,5D do +6D,
• wysoką, czyli większą niż +6D.

U części dzieci występuje tak zwana nadwzroczność fizjologiczna, która zwykle ustępuje do około 7 roku życia. Wynika ona z niedojrzałości narządu wzroku. Aby upewnić się, że wada faktycznie ustępuje i wzrok dziecka wraca do normy, należy regularnie odwiedzać okulistę i przestrzegać terminów wizyt kontrolnych.

Jak może objawiać się nadwzroczność?

Osoby nadwzroczne nie widzą wyraźnie przedmiotów bliskich. Może to utrudniać codzienne czynności takie jak czytanie, pisanie, korzystanie z komputera czy telefonu. Wada jest szczególnie uciążliwa dla dzieci w wieku szkolnym i może być jedną z przyczyn problemów w nauce. 

Inne objawy, które mogą być związane z nadwzrocznością to:

• odruchowe oddalanie od twarzy przedmiotów,
• napięcie i zmęczenie gałek ocznych,
• bóle głowy, 
• zmęczenie,
• łzawienie,
• mrużenie oczu.

Niska nadwzroczność często dość długo pozostaje bezobjawowa ze względu na skuteczną kompensację takiej wady przez akomodację.

Jakie są możliwości korekcji?

Aby skorygować wadę, należy umożliwić skupienie promieni świetlnych na siatkówce. Efekt ten można uzyskać, stosując szkła skupiające. W okularach są to szkła wypukłe, oznaczone znakiem plus (+). Alternatywnie można również używać do korekcji soczewek kontaktowych, które mają bardzo zróżnicowany schemat noszenia (np. dzienne, dwutygodniowe, miesięczne itp.). 

W celu trwałej poprawy ostrości wzroku można wykonać korekcję laserową lub zabieg operacyjnej wymiany soczewki. Mogą one jednak wiązać się z wystąpieniem powikłań i nie u każdej osoby można zastosować takie leczenie. Jeśli jesteś zainteresowany przeprowadzeniem zabiegu w ramach trwałej korekcji wzroku, porozmawiaj ze swoim okulistą. 

Powikłania nadwzroczności

Nieleczona nadwzroczność może powodować utrzymujące się bóle głowy, przewlekłe zmęczenie oczu, a także predysponuje do wcześniejszego rozwoju starczowzroczności. U dzieci w wyniku tej wady wzroku może pojawić się zez zbieżny. 

Najgroźniejszą chorobą, do rozwoju której predysponuje nadwzroczność, jest jaskra. Jest to choroba przewlekła, wymagająca leczenia do końca życia. Nieleczona może prowadzić do całkowitej ślepoty.

Profilaktyka nadwzroczności

Najważniejszym elementem profilaktyki są badania. Im wcześniej zostanie wykryta wada wzroku, tym szybciej wdrożona zostanie korekta i obciążenie akomodacji będzie mniejsze. Osoby ze stwierdzoną nadwzrocznością powinny również poddawać się regularnym kontrolom okulistycznym zgodnie z zaleceniami lekarza. Czasem okuliści zalecają również różnego rodzaju ćwiczenia wzrokowe, które zmniejszają zmęczenie oczu i odciążają akomodację.

Przed rozpoczęciem nauki w szkole, warto skontrolować wzrok swojego dziecka. Nadwzroczność znacznie utrudnia czytanie oraz pisanie, co może prowadzić do gorszych wyników w nauce. W związku z tym bardzo ważne jest, aby dzieci rozpoczynały zajęcia szkolne z odpowiednią korekcją wzroku.