15 listopada 2019

Astygmatyzm

Biuro Medyczne PZU Zdrowie
Większość z nas wie, na czym polega krótko bądź dalekowzroczność. Jednak pytając o astygmatyzm odpowiedź nie jest już tak oczywista. Tymczasem jest to trzecia najczęściej występująca wada refrakcji. Co jest przyczyną astygmatyzmu i w jaki sposób się objawia? Jakie są dostępne metody leczenia?
badanie wzroku u okulisty

Astygmatyzm – inaczej niezborność rogówkowa to wada polegającą na zniekształceniu widzenia wskutek niesymetryczności rogówki.  W prawidłowo zbudowanym oku promienie światła skupiane są w jednym punkcie – na siatkówce. W astygmatyzmie nieprawidłowości krzywizn sprawiają, że wpadające do oka wiązki promieni po załamaniu skupiają się w dwóch punktach, powodując powstanie nieostrego obrazu. Najczęściej występującą przyczyną astygmatyzmu jest niewłaściwe ukształtowanie przedniej powierzchni rogówki – rzadziej soczewki – lub sporadycznie deformacja gałki ocznej poprzez boczny ucisk, np. przez zmiany nowotworowe.

Czynniki, które wpływają na rozwój astygmatyzmu to m.in. geny. Nie bez winy jest również środowisko, w którym przebywamy np. nieodpowiednie oświetlenie. Noszenie sztywnych soczewek kontaktowych wspiera rozwój astygmatyzmu prostego. W grupie ryzyka są także osoby, które w dzieciństwie borykały się z problemem sztywności oka.

Warto pamiętać, że ludzkie oko nie jest idealnie sferyczne, dlatego astygmatyzm występuje niemal u każdego. Gdy niezborność wynosi do 0,5 dioptrii, mówimy o astygmatyzmie fizjologicznym, który nie wymaga korekcji.

Spis treści:

Jak objawia się astygmatyzm?
Metody leczenia astygmatyzmu

Jak objawia się astygmatyzm?

Niezborność nie stanowi problemu, gdyż nasz narząd wzroku posiada mechanizmy kompensacyjne. Niemniej jednak wada powyżej 0,75 dioptrii może już stanowić dyskomfort i uporczywie utrudniać codzienne funkcjonowanie. Astygmatyzm sprawia, że obraz jest zamglony i zniekształcony, a objawom tym mogą również towarzyszyć:

  • zaburzenia poczucia przestrzeni,
  • nawracające bóle głowy (zwłaszcza w okolicy czoła),
  • mrużenie oczu, częste mruganie,
  • tarcie oczu,
  • przekrzywianie głowy,
  • widzenie linii prostych jako krzywych, punktów jako elips.

Metody leczenia astygmatyzmu

Astygmatyzm koryguje się za pomocą tzw. szkieł cylindrycznych. Posiadają one różną moc załamywania promieni świetlnych. W jednym położeniu osi (tzw. przekroju głównym) mogą np. korygować nadwzroczność, w drugim wyrównywać kształt rogówki. Jeżeli zależy nam na wygodzie, okulary w większości przypadków można zastąpić soczewkami torycznymi występującymi również pod nazwą soczewek astygmatycznych. Jest to propozycja stworzona z myślą o osobach cierpiących na niezborność. Jako że soczewki toryczne nie są wycinkiem kuli, a figury geometrycznej nazwanej torus, w różny sposób załamują promienie świetlne w przekroju pionowym i poziomym, co pozwala na dopasowanie soczewek do zniekształconej rogówki oka. 

Od wielu lat astygmatyzm z powodzeniem leczy się operacyjne, podobnie jak pozostałe wady refrakcji. Zabiegi laserowe umożliwiają korygować astygmatyzm o wartości nawet -6,0 dioptrii.