Antykoncepcja – najpopularniejsze naturalne i sztuczne metody zapobiegania ciąży

Antykoncepcja stanowi podstawowy element kontroli urodzin. Wyróżnia się tzw. naturalne i sztuczne metody, które mogą mieć charakter mechaniczny, chemiczny, hormonalny, chirurgiczny. Wybór odpowiedniej formy antykoncepcji najlepiej przedyskutować z lekarzem.

Obecnie dostępnych jest wiele rozmaitych sposobów zapobiegania ciąży. Różnorodność ta gwarantuje możliwość znalezienia metody w największym stopniu odpowiadającej oczekiwaniom poszczególnych osób. Oferta w dalszym ciągu jest zdecydowanie bardziej rozbudowana dla kobiet. Idealna antykoncepcja powinna być bezpieczna, skuteczna, prosta w użyciu, szeroko dostępna i nieobciążająca finansowo.

Spis treści:

Co to jest antykoncepcja?
Jakie są naturalne metody antykoncepcji?
Sztuczne sposoby antykoncepcji
Skuteczność antykoncepcji

Co to jest antykoncepcja?

Antykoncepcja to określenie opisujące ogół metod zapobiegania nieplanowanej ciąży. Jej celem jest niedopuszczenie do zapłodnienia lub zagnieżdżenia się zapłodnionej komórki jajowej. Najprościej podzielić ją można na naturalną i sztuczną, która cieszy się zdecydowanie większą popularnością. Na korzyść sztucznych metod przemawia m.in.:

• możliwość stosowania w dowolnym okresie cyklu miesięcznego,
• wysoka skuteczność,
• brak długich okresów wstrzemięźliwości płciowej,
• brak konieczności określania poziomu płodności.

W wirtualnym świecie można znaleźć wiele mylących informacji odnośnie do antykoncepcji. Z tematem tym warto zapoznać się na portalach prowadzonych przez wykwalifikowane osoby. Jednak najlepszym rozwiązaniem jest wizyta u ginekologa, który ma odpowiednie wykształcenie kierunkowe i stanowi najbardziej wiarygodne źródło wiedzy. Lekarz zagwarantuje dobór środka antykoncepcyjnego z uwzględnieniem skuteczności, preferencji i bezpieczeństwa stosowania dla danej osoby. Sposobem na uzyskanie fachowej wiedzy o antykoncepcji są telekonsultacje z lekarzem.

Jakie są naturalne metody antykoncepcji?

Naturalne metody planowania rodziny dedykowane są parom, które przestrzegają zasad religijnych lub żyją w zgodzie z naturą. Zaletami takiego rozwiązania jest brak ingerencji w organizm i możliwość jego dokładnego poznania. Niestety naturalne metody antykoncepcji wiążą się ze zdecydowanie mniejszą skutecznością, niż sztuczne. Ponadto wymagają bardzo dużej sumienności i skrupulatności. Oto najpopularniejsze naturalne metody antykoncepcji:

• kalendarzyk małżeński (metoda jednowskaźnikowa) – zapis długości poprzednich cykli miesiączkowych,
• metoda angielska (wielowskaźnikowa) – określanie fazy płodności na podstawie śluzu szyjki macicy, podstawowej temperatury ciała, kalkulacji dnia cyklu,
• metoda termiczna (jednowskaźnikowa) – pomiary podstawowej temperatury ciała przy użyciu specjalnego termometru owulacyjnego,
• metoda Billingsów (jednowskaźnikowa) – obserwacja śluzu szyjki macicy.

Należy pamiętać, iż stosunek przerywany nie jest metodą antykoncepcji.

Sztuczne sposoby antykoncepcji

Oto jak przedstawia się klasyfikacja sztucznych sposób antykoncepcji:

• metody mechaniczne – tworzą barierę utrudniającą plemnikom dotarcie do komórki jajowej; najbardziej popularne to: wkładka domaciczna, prezerwatywy męskie i kobiece, kapturki naszyjkowe, błony dopochwowe, specjaliści zalecają stosowanie ich razem z metodami chemicznymi;
• metody chemiczne – zawierają środki plemnikobójcze, które ograniczają żywotność plemników i je paraliżują, nie uszkadzając przy tym materiału genetycznego, ponadto zagęszczają śluz szyjkowy, by utrudnić męskim komórkom rozrodczym dotarcie do komórki jajowej; wymienia się tu m.in. żele i kremy plemnikobójcze, pianki i globulki antykoncepcyjne czy gąbki dopochwowe;
• metody hormonalne – różnią się sposobem podania i wielkością dawki hormonów, ich działanie polega na hamowaniu owulacji, zagęszczeniu kobiecego śluzu, spowolnieniu transportu jajowodowego i zmianach w błonie śluzowej macicy uniemożliwiających implantację; wyróżnia się tutaj głównie jedno- i dwuskładnikowe tabletki antykoncepcyjne, zastrzyk, implant, chip, plaster antykoncepcyjny;
• metody chirurgiczne – najbardziej radykalny sposób zapobiegania ciąży to sterylizacja, która w przypadku kobiet jest nieodwracalna (w Polsce taki zabieg wykonuje się jedynie ze wskazań lekarskich), z kolei męska wazektomia jest możliwa do cofnięcia.

Skuteczność antykoncepcji

Skuteczność antykoncepcji określa się przy użyciu opracowanego w 1932 roku wskaźnika Pearla. Szacuje on liczbę niepożądanych ciąż, do jakich doszło w wyniku regularnego pożycia seksualnego u 100 par stosujących daną metodę antykoncepcji w ciągu roku. Im wskaźnik jest niższy, tym metoda jest skuteczniejsza. Nie stosowanie żadnej antykoncepcji wiąże się z wysokim ryzykiem zajścia w ciążę. Indeks Pearla wynosi wówczas 80–90. Oznacza to, że na 100 par 80 do 90 będzie spodziewać się dziecka. Należy pamiętać, iż nawet poprawnie stosowane najskuteczniejsze metody antykoncepcji nie dają całkowitej pewności, że nie dojdzie do zapłodnienia.

Tabela przedstawia wartość tego parametru dla wybranych metod antykoncepcyjnych: